Herfstnieuwsbrief oktober 2025

We zitten in de tuin van Heleen. Ook Margo, Valeria en Elly zijn van de partij. De laatste dagen van augustus. Het is warm. Er is soep gekookt. Onder de parasolberk wordt er gemijmerd en gefilosofeerd. Over verleden, heden en toekomst van Ensemble Corona.

‘Eigenlijk was de COVID periode een heel drukke tijd voor Ensemble Corona,’ zegt Elly. ‘We hadden veel optredens. Met Corona en de Zwarte Dood toerden we door het land.’

De andere productie, Sancta Susanna, stond juist lang in de steigers en kon vanwege lockdowns steeds niet doorgaan. Valeria: ‘Toch was dat goed voor het rijpingsproces.’ Sancta Susanna was een gedurfde productie. Niet alleen maar met bekende oude muziek. Ensemble Corona werkte samen met het koor Larynx. Speelde niet alleen de noten van Lassus, maar ook een nieuwe compositie van Hugo Bouma en maakte ruimte voor Iduna Paalman en haar eigentijds poëtisch commentaar.

Sancta Susanna heeft veel van iedereen gevraagd. ‘Een uniek project was het zeker’, voegt Heleen toe. En ook een programma dat helemaal in het teken stond van de missie van Ensemble Corona: met oude muziek het hart raken van de mensen van nu. Sancta Susanna ging over #MeToo. Over hoe vrouwen gemakkelijk slachtoffer worden van seksuele intimidatie.

Heleen: ‘Het is geweldig om te laten horen hoe die stokoude muziek tot ons spreekt en stof tot nadenken geeft.’ Die vonk is blijven branden en heeft bij Heleen en ook bij de anderen het verlangen gewekt om op dat spoor verder te gaan. Heleen zou graag blijvend met oude muziek commentaar willen leveren op de actualiteit en daarmee mensen ook iets meegeven.

‘Ik denk bijvoorbeeld aan hoe wij met de aarde omgaan. In de 15e en 16e eeuw hebben mensen ook muziekgemaakt over aardbevingen en andere natuurrampen. Ze leefden in een wereld die onzeker was. Zoals wij dat nu ook ervaren.’

Biedt Ensemble Corona dan een spiegel of les? Margo denkt niet dat musici moeten moraliseren. ‘De oude muziek op zichzelf heeft genoeg zeggingskracht.’
Wij leven als mensen onder dezelfde hemel. Met die middeleeuwers en renaissance-mensen delen wij dezelfde ervaringen.

Alle schoonheid en rampen, alle goedheid en kwaad. Hun reflectie erop in de muziek is voor ons nog steeds van waarde. Het is de taak van kunstenaars om zulke inzichten te delen. Niet ideologisch maar uitnodigend en in de hoop dat muziek ook troost biedt en mensen hun wereld doet zien in een ander licht.

Uiteindelijk komen we naast alle toekomstmuziek te spreken over het ensemble zelf. De tuin en de zomer nodigen uit om stil te staan bij het geheim van deze groep mensen. Door alle jaren heen is duidelijk geworden hoe de leden van Ensemble Corona hun eigen rol hebben.

Margo en Heleen zijn de “artistieke raad” van Ensemble Corona. Ze duiken in de geschiedenis en zoeken naar onderwerpen en dwarsverbanden tussen muziek en sociaal maatschappelijke thema’s. Valeria wordt gezien als degene die het programma samenstelt. Elly vindt zichzelf vooral musicus. En diep in haar hart – denkt Valeria even voor haar – houdt ze vooral van muziek maken met zijn vieren. Niet al te veel toeters en bellen.

Margo: ‘Ensemble Corona is ook een plek waar ik me vrij voel en dat is natuurlijk een compliment aan het ensemble. Niemand is de baas. We hebben allemaal een eigen instrument en dat maakt ook dat we elkaars concurrenten niet zijn. Eigenlijk is Ensemble Corona een vierkoppig huwelijk’.

En dat huwelijk houdt al lang stand, kunnen we concluderen.

In die lange tijd – besluit Valeria – heeft het ensemble een heel eigen klank gekregen. Dat ging niet vanzelf, er is hard voor gewerkt. Vier mensen. Vier instrumenten. En toch één unieke kleur. ‘Ik weet zeker dat mensen dat horen en ik hoop dat ze daarom steeds weer zullen komen om naar ons te luisteren.’

Ben de Boer

Als toevoeging aan dit interview kunt u hier luisteren naar Voi ve n’andate il cielo van Jakob Arcadelt. Het is een stuk uit het programma Louter Lievelingen. De naam zegt het al: één van de favorieten van het hele ensemble.